Het bodemleven in de tuin is een rijke combinatie van allerlei gezonde organismen. Enkele van deze organismen zijn wormen, duizendpoten, bacteriën en schimmels. Een andere naam voor bodemleven is bodemdiversiteit. Bodemdiversiteit is cruciaal voor een gezonde groei en prachtige bloei van planten.
De verschillende organismen in de bodem hebben ieder zijn eigen primaire taak. Zo zijn wormen voornamelijk verantwoordelijk voor het luchtig houden van de bodem. Dat doen de wormen door het graven van allerlei gangenstelsels. Bacteriën hebben als primaire taak het omzetten van stikstof uit meststof tot voedingsstoffen die planten op kunnen nemen.
De letterlijke betekenis van bodemleven is:
“Alle diertjes, bacteriën en schimmels die in de bodem leven en bijdragen aan een gezondere bodem voor planten en het gazon”.
Het bodemleven bestaat dus uit allerlei gezonde organismen. Bacteriën, schimmels, duizendpoten en wormen zijn enkele van de ‘ingrediënten’ van een gezonde bodemdiversiteit.
Andere organismen die in een onderdeel vormen van een gezond bodemleven zijn:
Deze organismen zijn continue bezig met het verbeteren van de bodem voor planten- en gazonwortels. Dat doet het bodemleven door meststoffen om te zetten in voedingsstoffen die de wortels op kunnen nemen.
De diertjes in het bodemleven, zoals wormen en duizendpoten, maken allerlei gangen in de bodem. Dat maakt de bodem kruimelig en luchtig. Hierdoor kunnen lucht, water en warmte de bodem bereiken wat de vitaliteit van planten ten goede komt.
Wist je dat?
Eén theelepel gezonde bodem meer bodemleven bevat dan dat er mensen op de aarde leven? Dat is meer dan 7,5 miljard organismen!
Waarom een gezond bodemleven belangrijk is voor planten blijkt uit wetenschappelijk onderzoek. Uit dit onderzoek werd duidelijk dat een bodem die rijk is aan een gezonde bodemdiversiteit ervoor zorgt dat bodemprocessen optimaal verlopen. Deze bodemprocessen zijn wateropslag, voedingsstoffenomzetting en -opslag en het weren van ziekten en plagen.
Een gezond bodemleven heeft de volgende voordelen voor planten en het gazon:
Het bodemleven vormt de fundering waarop planten en het gazon kunnen groeien. Er wordt niet voor niets gezegd:
“Een goed begin is het halve werk!”
Wormen en duizendpoten maken allerlei tunnels in de bodem. Deze tunnels zorgen ervoor dat lucht, vocht en warmte dieper in de bodem terecht komen. Dit helpt de andere organismen in het bodemleven om te overleven. Ook planten profiteren van deze kruimelachtige bodemstructuur, doordat ze makkelijker kunnen wortelen.
Bacteriën en schimmels werken hard om stikstof en fosfor uit meststoffen om te zetten en op te slaan. Planten kunnen deze voedingsstoffen hierdoor opnemen wanneer de plant ze nodig heeft. Aaltjes vormen een natuurlijke vijand voor vele ongewenste gasten in de tuin zoals engerlingen, mieren en emelten.
Bij een gebrek aan bodemleven worden meststoffen niet optimaal opgenomen door planten en het gazon. Veel van de meststoffen spoelen daardoor uit, wat klare geldverspilling is. Gelukkig is het redelijk makkelijk op te lossen.
De factoren die een dodelijk effect hebben op het bodemleven zijn:
Stop met het gebruik van kunstmeststoffen en kunstmatige bestrijdingsmiddelen. De grote hoeveelheden zouten en scherpe voedingsstoffen geven planten en het gazon een tijdelijke boost. Helaas gaat dit ten koste van het bodemleven.
Gebruik in plaats van kunstmatige meststoffen organische meststoffen voor het bemesten van de tuin en het bemesten van het gazon. De organische meststoffen zijn samengesteld op basis van organisch materiaal, zoals koeienmest. Deze organische materialen bevorderen de ontwikkeling van het bodemleven en bevatten tal van goede voedingsstoffen voor planten en het gazon.
Organische meststoffen werken goed om het bodemleven in stand te houden. Als het bodemleven vertrokken is uit de tuin door een van de bovengenoemde factoren, is het verstandig om een bodemactivator te gebruiken. Bodemactivators bevatten gezond bodemleven waardoor direct de gezonde organismes in de bodem worden aangebracht.
Wormenmest is een krachtige activator van het bodemleven. Strooi een laagje van 2 tot 3 centimeter in een border of plantvak. Over het gazon is het verstandig om te werken met 2 keer een laagje van 1 centimeter. Het gras kan dan door de dunne laag aarde groeien en neemt de bodemactivator op.
Het aantal liter mest dat je nodig hebt is als volgt te berekenen: oppervlakte tuin x 2 of 3 = aantal liter bodemactivator. Stel je tuin is 100 m2 groot en je strooit een laag van 3 centimeter. Je hebt dan 300 liter mest nodig (100m2 x 3cm = 300 liter).