Zelf gras zaaien? Gebruik dit uitgebreide stappenplan!

Koen

 Door het zaaien van graszaad kan je relatief makkelijk een nieuw gazon aanleggen. Als je zelf gras gaat zaaien is het belangrijk om een duidelijk stappenplan te hebben. Verdeel dit stappenplan onder in 3 onderdelen, namelijk: voorbereiding, het feitelijke zaaien en de nazorg.

Voorbereiding is belangrijk om gras snel te laten kiemen en een groen gazon te creëren. Enkele belangrijke stappen tijdens de voorbereiding zijn het onkruidvrij maken en het beluchten van de bodem. Ook het kiezen van het juiste graszaad en de planning van het gras zaaien zijn belangrijke onderdelen in de voorbereiding.

Tijdens het werkelijk zaaien van het gazon, het 2e onderdeel in het stappenplan, zijn de strooitechniek en hoeveelheid graszaad van belang. Met de juiste strooitechniek voorkom je dat er te veel of te weinig graszaad gestrooid wordt, wat allebei geld verspilling is.

Het 3e onderdeel in het stappenplan is de ‘nazorgperiode’. Deze periode volgt direct na het zaaien van het gras. In de nazorgperiode heeft het ingezaaide gazon intensief onderhoud nodig en kan het gazon niet betreden worden. Het is een cruciale periode om een goede basis te leggen voor een groen gazon in de toekomst.

Stap 1: een planning maken

Een duidelijke planning voorkomt dat je in tijdnood komt met de uitvoering. Vooral als het te zaaien oppervlak groot is. In dat geval is 1 dag of avond nodig voor de voorbereiding van het zaaien en 1 dag of avond voor het werkelijk zaaien.

Wat het juiste moment is om zelf het gras te zaaien is afhankelijk van:

  • Bodemtemperatuur
  • Weersvoorspelling
  • Vochtgehalte bodem

Bodemtemperatuur bij gras zaaien

Gras zaaien is mogelijk wanneer de bodemtemperatuur hoger is dan 10 graden Celsius. De optimale bodemtemperatuur ligt tussen 10 en 15 graden. De periode waarin de bodemtemperatuur boven de 10 graden uitkomt is in het voorjaar, maar verschilt per bodemtype.

De Nederlandse bodemsoorten rivierklei, zeeklei en veen warmen langzamer op dan zand en löss. Gekeken naar de gemiddelde bodemtemperaturen zijn de volgende periodes het meest geschikt om te zaaien:

  • Zand en lössbodems: eind maart tot half april
  • Klei en veenbodems: half april tot half mei

Wat betreft de bodemsoorten in België warmen de zand- en leembodems het snelste op. De kleibodem in België heeft meer tijd nodig om op te warmen. In België zijn de volgende periodes het meest geschikt om gras te zaaien in het voorjaar:

  • Zand- en leembodems: eind maart tot half april
  • Kleibodems: half april tot half mei


 Het voorjaar is meest geschikte periode voor het zaaien van graszaad. Het graszaad ontkiemt snel door de stijgende temperaturen en vochtigheid van de bodem. Echter, in het najaar kan je ook gras zaaien. Vanaf half september tot eind oktober is voor alle grondsoorten de juiste periode. De bodemtemperatuur is dan, gemiddeld genomen, onder de 15 graden gedaald.

Weervoorspelling en vochtgehalte van de bodem

Naast de bodemtemperatuur is ook de buiten temperatuur van belang bij het zaaien van graszaad. Wanneer de zon de hele dag sterk op de bodem schijnt stijgt de bodemtemperatuur hard. Hierdoor ontstaan in de bodem niet de ideale omstandigheden voor het snel laten ontkiemen van graszaad.

Ook is het verstandig in de planning voor het zaaien rekening te houden met een windstille dag. Op een dag waarop het hard waait is het niet mogelijk om graszaad gelijkmatig te verspreiden. Het resultaat is dat er veel graszaad in de border terecht komt wat extra werk met zich meebrengt.

Het derde belangrijke element om rekening mee te houden in de voorbereiding is het vochtgehalte van de bodem. De ideale bodem voor het zaaien van een gazon is vochtig, maar niet drijfnat. Gelukkig kan je dit 3e element zelf beïnvloeden door extra watergiften.

Stap 2: het onkruidvrij maken van de bodem

Onkruid in het gazon is een doorn in het oog voor veel tuineigenaren. Voordat je de bodem gaat bewerken is het verstandig om het aanwezig onkruid zo goed mogelijk te verwijderen. De beste manier om dat te doen is door het onkruid handmatig inclusief de wortel eruit te trekken.

Bij grote gazons waar veel onkruid staat is dit een tijdrovende klus, maar het bespaart tijd tijdens de nazorg periode. Door nu het onkruid goed te verwijderen, bespaar je tijd tijdens het onderhouden van het gazon. 

Stap 3: het juiste graszaad kiezen

Een gazon kan meerdere functies vervullen. De kinderen kunnen op het gazon spelen, maar het hele gezin kan ook op het gazon recreëren of sporten. Wellicht heb je geen kinderen en dient het gazon voornamelijk als decorstuk van je tuin.

Ieder van deze gebruiksvormen heeft zijn eigen geschikte graszaad. Door het juiste graszaad te kiezen bespaar je een hoop geld aangezien het gazon langer meegaat en makkelijker groen blijft.

Ik heb gekeken naar testresultaten van onderzoeksbureaus die graszaden met elkaar vergeleken. Op basis daarvan heb ik een artikel geschreven waarin ik beschrijf wat het meest geschikte graszaad is voor ieder type gazon.

Stap 4: bemesten van de bodem

Gras zaaien en bemesten kan tegelijk uitgevoerd worden. Er zijn namelijk graszaadmixen die zowel graszaad als meststofkorrels bevatten. Persoonlijk ben ik geen fan van deze gemixte graszaden. Dit heeft meerdere redenen.


De eerste reden waarom ik geen fan ben van zaaien en bemesten tegelijk is vanwege de prijs van dergelijk graszaadmixen. De prijzen zijn aanzienlijk hoger dan graszaad en bemesting los kopen. Wacht met het zeggen van:

“Dan kan ik toch ook graszaad en mestkorrels apart kopen en deze tegelijk strooien”

Er is namelijk nog een tweede reden waarom ik geen fan ben van tegelijk gras zaaien en bemesten. De mestkorrels verbeteren de bodemstructuur niet drastisch. Door bijvoorbeeld tuinaarde of champignonmest aan te brengen verbeter je het zuurstofgehalte in de bodem. Ook kan overtollig water makkelijker wegtrekken met een gezonde bodemstructuur.

Stappenplan voor het bemesten van de bodem: 

  1. Verwijderen eventueel onkruid
  2. Strooi een laag van 3 tot 5 cm bodemverbeteraar (bijv. tuinaarde) over het te zaaien gebied. Een goede bodemverbeteraar voor het gazon is DCM Vivimus Gazon.
  3. Werk de bemesting 20 tot 30 cm diep in de bodem. (Tip: een tuinfrees is handig hiervoor).
  4. Besproei de bodem indien deze erg droog is.
  5. Wals de grond met een grondwals of loop het aan met je voeten
  6. Egaliseer de bodem en hark met een rijf of ijzeren hark sporen in de bodem waar het graszaad in kan vallen.

Stap 4a: sproeisysteem aanleggen

Een sproeisysteem aanleggen is niet per se nodig als je een gazon gaat zaaien. Het is wel erg handig om het gezaaide gras nu en in de toekomst te sproeien. Ik noem deze stap zodat je zelf de afweging kunt maken om een sproeisysteem aan te leggen.

Bij een grotere tuin zou ik het persoonlijk wel doen. Het is anders een heel gesleep met slangen en sproeiers om het hele gazon te besproeien. En daarbij de bodem ligt in deze fase van de gazon aanleg toch al open. Hierdoor is het relatief makkelijk om het systeem in de grond te leggen. Betreft het een klein gazon? Dan is het prima te besproeien met een slang en zwenksproeier.

Na het aanleggen van een sproeisysteem is het belangrijk om de bodem te voorzien van sporen waarin het graszaad kan vallen. Doe dit met een ijzeren hark of rijf.

Stap 5: het graszaad verdelen

Nadat de bodem bemest en bewaterd is en een temperatuur heeft tussen de 10 en 15 graden vormt deze bodem een ideaal bed waarin graszaad snel kiemt. Dan is het nu tijd voor het strooien van graszaad. Dit kan op 2 manieren, namelijk:

  • Handmatig gras strooien
  • Met een handstrooier of strooiwagen graszaad strooien

Het voordeel van een handstrooier of strooiwagen is dat het graszaad beter verdeeld wordt over het gazon. Tevens zijn deze strooiers ook te gebruiken in de onderhoudsfase om allerlei meststoffen en kalk toe te dienen.


De techniek voor het handmatig strooien van graszaad werkt als volgt:

  • Bepaal hoeveel graszaad nodig is voor het te zaaien oppervlakte.
  • Indien het gazon groter is dan 100 m2 of uit verschillende percelen bestaat adviseer ik om het op te delen in verschillende vakken. Reken vervolgens per vak uit wat de benodigde hoeveelheid graszaad is.
  • Pak een emmer en vul deze met graszaad voor het betreffende gazon/ perceel.
  • Pak een handje graszaad uit de emmer.
  • Maak een slaande beweging met je hand en laat het graszaad geleidelijk uit je hand glippen.
  • Pak een nieuwe hand graszaad en ga door met strooien totdat je het hele gazon hebt gehad.

Handmatig gras zaaien duurt ongeveer 15 minuten per 50 vierkante meter (m2). Indien je strooit met een handstrooier of strooiwagen zal het gras zaaien ongeveer 5 tot 10 minuten duren per 50 m2.

Hoeveel graszaad heb je nodig?

Met 1 kilogram graszaad kan je ongeveer 30 tot 50 vierkante meter (m2) gras zaaien. Tenminste, dat is voldoende om snel een dicht gazon te realiseren. Meer strooien kan wel, en het gazon zal hierdoor wel snel dicht groeien, alleen zorgt het ook voor verstikking over 2 tot 3 jaar.

Let op: bij bovenstaande richtlijn voor de hoeveelheid graszaad is uitgegaan van een puur graszaad. Dus NIET een mengsel van meststoffen en graszaden.

Stap 6: het graszaad inharken

Na het gazon zaaien is het belangrijk om het graszaad lichtjes in te harken. Dit doe je met een rijf of ijzeren hark.

Tijdens het bemesten van de bodem heb je sporen gemaakt. In deze sporen is veel van het graszaad terecht gekomen. Door een hark lichtjes op-en-neer te bewegen over het gezaaide oppervalk trek je deze sporen dicht. Zo is het graszaad onder een dun laagje zand terecht gekomen en is het beschermt tegen vogels die het zaad willen stelen.

Let op: het is nooit mogelijk om alle graszaden onder te werken. Blijf lichtjes harken, want anders komen de graszaden te diep in de bodem te liggen. Hierdoor neemt het kiemvermogen van de graszaden af.

Tip: vogels houden van graszaad. Om te voorkomen dat vogels gaan graven naar het graszaad is het verstandig om wat graszaad of ander soort zaad langs het gazon te plaatsen. De vogels kiezen dan de weg van de minste weerstand en laten het graszaad in je gazon met rust.

Stap 7: nazorg van het gezaaide gras

Graszaad komt ongeveer 2 tot 4 weken na het gras zaaien boven de grond. Dit is afhankelijk van vele factoren zoals:

  • Het weer
  • Nazorg aan het gras
  • Uitvoering van voorbereiding

De nazorgperiode is dus een belangrijke periode om een gezaaid gazon vitaal en groen te maken. Deze periode duurt ongeveer 2 tot 3 maanden. Na die 2 tot 3 maanden is het gazon volledig dicht gegroeid en is het beloopbaar. Indien de voorbereiding goed is uitgevoerd, er regelmatig water is gegeven en het zonnig is kan gras al binnen 2 weken boven de grond komen.


In de nazorgperiode is het belangrijk dat het gras zo min mogelijk wordt belopen. Natuurlijk ontkom je er niet aan om helemaal van het gazon af te blijven. Tijdens het maaien loop je over het nieuwe gras bijvoorbeeld. Hoelang je niet over het gras kan lopen na het zaaien is afhankelijk van vele factoren. Gemiddeld genomen duurt het ongeveer 2 tot 3 maanden voor het gezaaide gras beloopbaar is.  

De eerste keer het gras maaien kan wanneer het gras een hoogte van zo’n 10 tot 13 centimeter heeft bereikt. Dit is ongeveer 4 tot 6 weken na het zaaien van het gras. Gebruik voor de eerste paar keer een lichte duwmaaier en vang het grasafval op. Maai niet korter dan 4 tot 6 centimeter. Hiermee voorkom je dat grassprieten platgedrukt worden of dat er verstikking ontstaat door de hoeveelheid grasafval. Verwijder onkruid wat je ziet opduiken het gras direct. Het makkelijkste is door het eruit te trekken. Door dat te doen, in combinatie met regelmatig maaien, raakt het onkruid uitgeput en wint het gras van het onkruid.

Tijdens de nazorgperiode is het ook belangrijk om de bodem vochtig te houden. Besproei het gezaaide gazon daarom regelmatig. Het is beter om dagelijks een beetje water te geven dan om de 3 dagen enorm veel water.

P.s.: verticuteer een nieuw gezaaid gazon de eerste 3 jaar niet. In deze periode is het gras hard aan het werk om een stevig netwerk van wortels te verkrijgen. Door te verticuteren wordt de groei van de wortels belemmert.

Bekijk het beste graszaad (zelf getest)