Voorjaarsbeurt in de tuin zelf doen? 24 Praktische Tips!

De voorjaarsbeurt voor de tuin wordt ook wel de grote voorjaarsschoonmaak genoemd. Vroeg in het voorjaar ontwaakt de tuin uit zijn winterslaap en bij de eerste zonnestralen gaan we met zijn alle naar buiten. De lente begint.

Na de winterslaap schreeuwt de tuin om een voorjaarsbeurt. Niet alleen de planten, maar ook stoepen en vijvers hebben dan je aandacht nodig.

Vaak merk ik dat veel particulieren te zwaar tegen de voorjaarsbeurt aankijken. Ze doen van alles zelf in de tuin, behalve de voorjaarsbeurt. Die laten ze uitvoeren door een professionele tuinman.

In dit artikel vertel ik je precies wat je wel en niet moet doen tijdens het voorjaar klaar maken van de tuin. Je kunt dan direct aan de slag en hebt de hoveniers niet meer nodig.

Wat houdt de voorjaarsbeurt in?

Tijdens de winter staat de tuin stil. Planten groeien niet en de vijver staat stil. In het voorjaar komt alles in de tuin weer tot leven. Zo krijgen bomen en heesters langzaam knoppen.

Om de tuin te helpen met het ontwaken uit de winterperiode is een voorjaarsbeurt belangrijk. Je maakt de tuin klaar voor het komende groeiseizoen.

Neem bijvoorbeeld bemesten. Door dit te doen kunnen planten makkelijker opstarten, verbetert de weerstand en herstellen de planten beter. Gedurende het groeiseizoen zie je dit terug in mooier groei en bloei.

Als we de werkzaamheden platslaan moet er het volgende gebeuren tijdens de voorjaarsbeurt:

• Bemesten
• Snoeien
• Onkruid verwijderen
• Blad weghalen
• Vijver opstarten
• Stoepen poetsen
• Verticuteren
• Graskanten afsteken

Bekijk de tips hieronder zodat je precies weet wat je te doen staat.

Wanneer?

De voorjaarsbeurt in de tuin voer je uit in maart of april.

Het gros van de werkzaamheden wordt in een van deze 2 maanden uitgevoerd. Er zijn ook specifieke werkzaamheden die op een ander moment voorjaarsklaar gemaakt kunnen worden.

Bijvoorbeeld het snoeien van bomen. Dat kan al in februari.

Als de werkzaamheden afwijken van de reguliere maanden voor de voorjaarsbeurt dan wordt dat hieronder specifiek benoemd.

Tuin bemesten in het voorjaar

Bemesten van de tuin is het hele jaar belangrijk, maar in het voorjaar verdient het extra aandacht.

De juiste bemesting in het voorjaar zorgt er bij planten, bomen en het gazon voor:

• Betere stresstolerantie (bijvoorbeeld bij droog weer)
• Meer wortelontwikkeling
• Verbetering van de weerstand
• Efficiënte opname van voedingsstoffen

Een goede bemestingsronde in het voorjaar zie je terug gedurende het groeiseizoen. Planten ontwikkelen mooier, en bloeiers krijgen meer en vollere bloemen.

Hieronder alles tips voor de voorjaarsbemesting in de tuin.

#1 Kalk strooien in het voorjaar?

Kalk kun je het beste strooien in het najaar. De kalk kan dan in de winterperiode langzaam opgenomen worden in de bodem.

Echter ontkom je er niet altijd aan om in het voorjaar kalk te strooien. Bijvoorbeeld bij enorm zure bodems of wanneer je het strooien van kalk in het najaar vergeten bent.

Enkele aandachtspunten van kalk strooien:

• Strooi geen kalk bij zuurminnende planten. Dit zijn planten die van een zure bodem houden.
• Geen kalk en bemesting tegelijk strooien.
• TIP: Check vooraf de pH-waarde van de bodem met de ECOstyle pH-Bodemtest. Op hun website staat een kalk-calculator die je precies zegt hoeveel kalk je nodig hebt.

#2 Geen kalk en mest tegelijk

Belangrijk om te weten is dat kalk en bemesting niet samengaan. Wacht na het strooien van kalk minimaal 2 tot 4 weken met bemesten.

Strooi bijvoorbeeld in februari kalk. In maart en april kun je dan samen met andere werkzaamheden van de voorjaarsbeurt de bemesting strooien.

#3 Strooi turf bij zuurminnende planten

Zuurminnende planten houden niet van kalk. Ze willen juist een zure bodem (pH-waarde rond 4,5 tot 6).

Turf zorgt ervoor dat de bodem de gewenste pH-waarde voor zuurminnende planten aanneemt. Planen die met ‘hun voeten’ graag in de turf staan zijn:

• Rhododendron
• Azalia
• Viburnum
• Hydrangea/ blauwe hortensia
• En alle andere zuurminnende planten

Strooi jaarlijks wat turf bij deze planten.

#4 Borders bemesten met voorjaarsmeststof

Je doet er verstandig aan om de borders in het voorjaar te bemesten met een speciale voorjaarsmeststof. Zoals ik eerder aangaf verdient bemesten in het voorjaar extra aandacht.

Gebruik hiervoor een organische korrelmeststof. Deze meststof is handig te strooien en wordt langzaam door de bodem opgenomen. Hierdoor heb je het beste bemestingsresultaat.

Het aantal kilo’s wat je strooit is afhankelijk van de concentratie voedingsstoffen in de bemesting. Een meststof met een hoge concentratie, waardoor je minder kilo’s nodig hebt, is DCM Mix 2.

Deze speciale voorjaarsmeststof zorgt voor een kick-start van je beplanting. Strooi het bij bomen, vaste planten en heesters. Alle planten in de border houden van deze meststof.

DCM Mix 2 is niet de goedkoopste voorjaarsbemesting vanwege de hoge concentratie voedingsstoffen. Hierdoor is 10 kilogram bemesting per 100 m2 voldoende.

Snoeien doet groeien en bloeien

Onmisbaar tijdens de voorjaarsschoonmaak van de tuin is snoeien. Tijdens een gure en ruige winterperiode kunnen er takken gebroken zijn.

Ook is het snoeien van heesters belangrijk om in het groeiseizoen een mooie bloei te krijgen.

Snoeien in het voorjaar moet je met beleid doen. Niet alle bomen en planten houden ervan om in het voorjaar gesnoeid te worden. Hieronder vertel ik je precies wat je wel en niet moet snoeien tijdens het voorjaarsonderhoud in de tuin.

#5 Vaste planten snoeien of schuren

Vaste planten, zoals siergrassen, kun je in het najaar terugsnoeien. Vaak wordt er gewacht tot het voorjaar met snoeien omdat de siergrassen nog een sierwaarde hebben in de winter.

Niet alle vaste planten hebben een sierwaarde in de winter. Van veel soorten sterft het blad af. Deze planten kun je in het najaar of voorjaar snoeien.

Persoonlijk heb ik de voorkeur om de siergrassen en afgestorven vaste planten in het voorjaar te snoeien. Knip de vaste planten tot zo’n 5 tot 15 cm boven de grond terug.

Worden de vaste planten te groot? Scheur de planten dan. Scheuren van vaste planten is het verkleinen van vaste planten door ze door de midden te steken met een schop. Tevens houd je de planten hiermeer jong en vitaal.

Snoei de vaste planten wanneer er geen vorst meer voorspeld wordt. Vaak is dit wel rond maart en april.

#6 Bomen snoeien

Wind kan veel schade aanrichten bij de bomen in de tuin. In het voorjaar is het daarom aan te raden om alle bomen te inspecteren. Als je gescheurde of dode takken ziet kun je deze het beste meteen verwijderen. Ongeacht de soort boom.

Niet elke boom kan in het voorjaar gesnoeid worden. Sterker nog, er zijn best een aantal uitzonderingen. In mijn artikel over bomen snoeien vertel ik precies hoe het zit. Hieronder geef ik een korte samenvatting:

• ABC Bomen: dit zijn de Acer (esdoorn), Betula (Berk) en Carpinus (beuk). Ook valt de Juglas (noot) hieronder. Deze bomen kun je beter niet snoeien in het voorjaar. Doe dit van juni tot september.
• Pitvruchtbomen: Voorbeelden zijn de appel- en perenboom. Deze kun je het beste in februari tot maart snoeien.
• Steenvruchtbomen: Voorbeelden zijn kersen- en pruimenbomen. Snoei deze bomen na de bloeitijd of na het plukken van de vruchten. Niet tijdens de voorjaarsbeurt van de tuin dus.
• Leibomen: Veel gebruikte leibomen zijn platanen en linden bomen. Knip bij deze bomen in het voorjaar de verticale terug tot de horizontale takken.
• Overige bomen: alle overige bomen, zoals eikenbomen, kun je gerust in het voorjaar snoeien.

Snoei de bomen die je mag snoeien vroeg in het voorjaar. De bomen hebben dan nog geen bladeren, waardoor je makkelijker bij de takken kunt en de vorm van de boom ziet.

#7 Heesters snoeien

Ook in heesterplanten kan dood hout zitten of gebroken takken. Zodra je dit ziet kun je deze afgestorven takken het beste verwijderen.

Bij het snoeien van heesters is het belangrijk om ruimte te maken in de plant. Verwijder naar binnen groeiende takken en takken die over elkaar schuren. Zo komt er licht en ruimte in de plant.

Het voorjaar is de beste periode om de meeste heesters flink te snoeien. De voorkeur heeft het om dit vroeg in het voorjaar, rond februari of maart, te doen.

Hieronder zie je wanneer je welke heesters het beste kunt snoeien :

• Voorjaarsbloeiers: heesters die in het voorjaar bloeien dragen in de winter de bloemknoppen zodat ze voor de zomer kunnen bloeien. Denk aan de Magnolia, Syringa, Prunus, Rhododendron en Amelanchier als de meest voorkomende. Snoei voorjaarsbloeiers direct na de bloeiperiode.
• Zomer- en najaarsbloeiers: heesters die in de zomer en het najaar bloeien maken in het voorjaar nieuwe takken om op te bloeien. De beste periode om deze heesters te snoeien is vroeg in het voorjaar. Snoei ze flink terug. Er worden dan veel nieuwe takken gevormd waarop de planten in de zomer en najaar bloeien.
• Besheesters: besheesters knip je laag boven de grond af in het najaar.
• Bladheesters: Bladheesters bloeien niet, maar staan in de tuin vanwege het mooie blad. Het mooiste blad is jong en nieuw blad. Knip daarom in het voorjaar de oude takken vlak boven de grond af.

Zoals je ziet is het beter om sommige heesters niet in het voorjaar te snoeien.

Neem de plantenborders stevig onderhanden

In het voorjaar verdienen de borders ook wat extra aandacht. Door de borders tijdens de voorjaarsbeurt goed te onderhouden heb je er het hele jaar profijt van.

Hieronder geef ik je de tips en leg ik je uit wat je het beste wel en niet kunt doen aan de borders in het voorjaar.

#8 Onkruid verwijderen

Door het snoeien van vaste planten en heesters komt er ruimte in de border. Hierdoor zie je beter waar het onkruid staat en kun je er makkelijk bij.

Verwijder het onkruid wat in de borders staat. Dit kun je het beste handmatig doen. Dan trek je het blad én de wortels van het onkruid eruit. Hierdoor blijft het onkruid langer weg.

Als je een grote tuin hebt snap ik dat het een enorm werk is om het onkruid handmatig te verwijderen. Je kunt dan ook een schoffel gebruiken, maar besef wel dat je dan eerder nogmaals het onkruid moet verwijderen.

#9 Nieuwe planten in de border plaatsen

Het voorjaar is de beste periode om nieuwe planten in de tuin te zetten. Door een goede bezetting van planten in de border voorkom je onkruid druk. Dat bespaart je werk met het wieden van onrkuid.

Vaste planten, heesters en bomen kun je van januari tot eind maart het beste planten.

Eenjarige planten, zoals Dahlia’s en Viooltjes, kunnen geplant worden wanneer er geen vorst meer wordt voorspelt. De voorjaarsbeurt is dan aan de vorige kant om deze planten te zetten.

Het beste plaats je eenjarige planten na 15 mei (ijsheiligen).

#10 Vorstbescherming verwijderen

Heb je tijdens de najaarsbeurt planten ingepakt om te beschermen tegen de vorst? Dan kun je deze bescherming er tijdens de voorjaarsbeurt vanaf halen.

Nu de temperaturen stijgen komen de planten tot ontwikkeling. Haal de folie of dekens ervan af zodat de zonnestralen en zuurstof bij de planten kan komen.

Als je plantenbakken binnen hebt gezet kun je deze tijdens de voorjaarsbeurt naar buiten halen. Geef ze een mooie plek op het terras.

#11 Bodem bedekken

Een manier om onkruid in het seizoen te verminderen is door de bodem in het voorjaar te bedekken. Dit kan met verschillende materialen, zoals:

• Houtsnippers
• Cacaodoppen
• Boomschors
• Compost
• Plastic of karton

Door een van bovenstaande materialen af te strooien in de borders sluit je het onkruid af van zuurstof en licht. Hierdoor kan het niet groeien.

Door dit te doen bespaar je jezelf enorm veel werk in de zomer met onkruid wieden. In de zomer hoef je alleen de onkruidzaden die erin zijn gewaaid te verwijderen.

Als je meer wilt weten over het bedekken van de bodem met bovenstaande materialen verwijzen wij je graag naar dit artikel van Welkoop>>

#12 Klimplanten vastzetten

Klimplanten groeien jaarlijks enkele tientallen centimeters. Bij jonge klimplanten die zichzelf nog moeten ontwikkelen is het belangrijk om de nieuwe scheuten jaarlijks vast te zetten.

Begeleid de scheuten via het hekwerk naar boven of zet ze vast aan de muur.

Het voorjaar is een goede periode om dit te doen, maar ook tijdens het groeiseizoen kun je enkele keren de scheuten begeleiden en vastzetten.

#13 Bladeren verwijderen

Eind december of begin januari zijn de meeste bomen zijn blad kwijt. Wellicht dat je dan ook direct het blad opgeruimd hebt. Dat is verstandig omdat de planten dan niet kunnen verstikken.

Natuurlijk kan het altijd zijn dat er wat blad is blijven liggen. Tijdens het voorjaarsonderhoud van de tuin is het verstandig om de overgebleven bladeren uit de border te verwijderen.

Omdat je in het voorjaar ook de vaste planten terug knipt is er ruimte in de border. Hierdoor kun je het blad makkelijker er tussenuit harken of blazen.

#14 Spit niet elk jaar

Sommige tuineigenaren spitten elk jaar het zand in de borders. Dit doet ze om onkruid onder te werken of de bodem los te maken. Een kleine tip; doe dit niet!

Jaarlijks de tuin spitten is funest voor het bodemleven. Door het spitten verstoor je de structuur van de bodem. De bodem is de leefomgeving tal van beestjes, schimmels en bacteriën.

Als de bodem in je tuin niet luchtig is kun je beter organisch materiaal, zoals compost of turf, in de tuin strooien. Het bodemleven komt naar het aardoppervlak om de voedingstoffen uit de compost of turf te halen en te transporteren naar dieper in de bodem.

Dit maakt de bodem luchtig en je laat de bodemstructuur intact.

Voorjaarsonderhoud aan stoepen en schuttingen

Na een voorjaarsbeurt zijn borders en het gazon piekfijn in orde. Het is dan raar als de stoepen en schuttingen nog vies en lelijk zijn.

Vergeet tijdens de voorjaarsschoonmaak in de tuin daarom niet om wat aandacht aan de stoepen, terrassen en schuttingen te geven.

Hieronder vertel ik je precies wat je kunt doen om de stoepen, terrassen en schuttingen piekfijn in orde te maken.

#15 Groene aanslag van stoepen verwijderen en schoonmaken

Groene aanslag op stoepen is als een doorn in het oog voor veel tuineigenaren. Helaas is dit na een natte en gure winterperiode het geval in veel tuinen.

Tijd voor een grote schoonmaak van terrassen en stoepen. Maar hoe verwijder je die groene aanslag?

Wij adviseren om Biomos te gebruiken. Biomos is een middel wat mossen en algen op een biologische manier verwijdert. Hierdoor is het niet alleen goed voor de natuur, maar ook voor je stoepen.

Spuit het middel op het terras of stoep met een plantenspuit. Laat het een paar minuten intrekken en veeg met een harde bezem over de stoep. Na een paar minuten ga je met de tuinslang over de stoep en de aanslag verdwijnt.

#16 Tuinmeubelen schoonmaken en buiten zetten

Tuinmeubelen kan je in de winter op veel manieren beschermen tegen het gure weer. Denk aan binnen zetten of afdekken met meubelhoes.

Als je dat gedaan hebt is het in het voorjaar een kwestie van de meubelen buiten zetten of de beschermhoes eraf halen. Even met een doek er overheen om stof en andere viezigheid te verwijderen en dat is het.

De meubelen die je onbeschermd buiten hebt laten verdienen iets meer aandacht. Waarschijnlijk is er groene aanslag en andere viezigheid op gekomen. Verwijder de groene aanslag van de meubels in het voorjaar met Biomos.

BONUSTIP: Zelf tuinmeubelen maken?

Hebben de tuinmeubelen in je tuin te veel geleden van de winter? Of ben je er gewoon op uitgekeken?

Je kunt zelf prachtige tuimeubelen maken van hout. Denk aan een lekkere loungebank, zitstoel of bank.

Wil je zelf tuinmeubelen maken? Dan raad ik je Freds Bouwtekeningen pakket van harte aan. In het pakket zitten vele stap-voor-stap bouwtekeningen + materiaallijsten. Lees mijn Freds Bouwtekeningen Review voor meer informatie.

#17 Gebruik geen hogedrukspuit

Sommige websites adviseren om een hogedrukspuit te gebruiken voor het verwijderen van mos en algen van de stoepen en terrassen. Wij raden dit ten zeerste af.

Het is namelijk zo dat je de stoepen opruwt met een hogedrukspuit. Dit leidt ertoe dat algen en groene aanslag alsmaar sneller terugkomen.

Daarnaast is een hogedrukspuit niet echt praktisch. Je spuit ramen en muren vies met het zand wat uit de voegen van de stoep komt gevlogen.

#18 Onkruid uit stoep

Het voorjaar is een goede periode om onkruiden in de stoep te verwijderen.

Enkele jaren geleden gebruikte hoveniers hiervoor Round-up. Een krachtig middel dat praktisch elk onkruidje in de stoep dood. Dit middel is voor professioneel gebruik verboden.

Particulieren kunnen (nog wel) round-up kopen. Echter is dit vaak een slap aftreksel van het professionele Round-up. Wij adviseren daarom om geen round-up te gebruiken.

Pas natuurlijke manieren toe om onkruiden op stoepen te verwijderen. Denk aan onkruid branden, heetwater onkruidverwijding en azijn. In mijn artikel over onkruid verwijderen op stoepen en terrassen lees je hier meer over>>

Vijver onderhoud tijdens de voorjaarsbeurt

Ook een vijver heeft onderhoud nodig. De voorjaarsbeurt is een geschikt moment om onderhoud aan de vijver uit te voeren.

Gedurende de winterperiode is de vijver namelijk ook in winterslaap. Onder 13 graden watertemperatuur bewegen de vissen amper en liggen ze stil op de bomen.

In het voorjaar komt, net zoals de tuin, de vijver weer opgang. Door de vijver schoon te maken en alle technieken goed in te stellen kun je in de zomer genieten van een kraakheldere vijver. 

Met de tips hieronder weet je precies wat je moet doen aan de vijver tijdens de voorjaarsbeurt.

#19 Vijver schoonmaken

Tijdens de voorjaarsbeurt is het tijd om de vijver schoon te maken. In de winter valt er veel bladeren en andere rommel in. Ook verslechtert de waterkwaliteit omdat er veel regenwater in de vijver valt.

Verwijder in het voorjaar de algen uit de vijver. Dit doe je zoveel als mogelijk handmatig door de algen te pakken en eruit te halen. Haal dan ook bladeren en het andere afval uit de vijver.

Strooi na het vijveronderhoud BSI Alg-Stop in het water. Dit middel verwijdert de laatste achtergebleven algen.

Door het rommelen in de vijver wordt het water troebel. Dit is enkele dagen totdat het water tot rust is gekomen.

#20 Vijverwater op juiste hardheid

Regenwater vermindert de hardheid van het vijverwater. Hard vijverwater zorgt voor minder algengroei. Na de winterperiode is er veel regenwater in de vijver terecht gekomen, wat de algenproductie aanjaagt.

Naast de extra algengroei zorgt zacht vijverwater ook voor een verslechterde groei van vijverplanten.

Gebruik een waterverharder om het vijverwater op de juiste hardheid te krijgen. Deze waterverharder is een poeder wat je makkelijk in de vijver kunt strooien.

#21 Vijvernet eraf halen

Een vijvernet voorkomt veel rommel en bladeren in de vijver. Tijdens de voorjaarsbeurt mag het net van de vijver gehaald worden. Dat kijkt toch mooier dan met het net erop.

Let op dat de bladeren die op het net liggen niet in het water vallen als je het net eraf haalt.

#22 UV Lamp vervangen

Een UV lamp gaat ongeveer 1 seizoen mee. Na 1 seizoen brandt de lamp nog wel, alleen is zijn werking voor 80% weg.

Wij adviseren om jaarlijks de UV Lamp te vervangen. Als je dat niet doet groeien algen harder en krijg je het vijverwater niet helder.

De voorjaarsschoonmaak van de tuin en vijver is een goed moment hiervoor. Zorg dat je de juiste lamp koopt. Er zijn namelijk verschillende soorten en maten UV Lampen.

#23 Pomp en filterinstallatie opstarten

Heb je de pomp en filterinstallatie van je vijver in het najaar uitgezet en ontkoppeld? Sluit deze dan weer aan in het voorjaar.

Voordat je de pomp en filterinstallatie terugplaatst raden wij aan om deze eerst goed schoon te maken. Verwijder algen uit de pomp en controleer of de schoepen nog intact zijn.

Na het aansluiten is het verstandig om een flesje Oase Biokick in de filters te doen. In het voorjaar hebben de filters een flinke inhaalslag te doen om het water schoon te maken.

Biokick bevat goede bacteriën die het bioleven in de filter direct opgang helpen. Het is de bemesting van de vijver.

#24 Vijverplanten snoeien en opnieuw potten

In de winter zakken sommige vijverplanten terug door het blad slap te laten hangen. Ook zijn er vijverplanten die groen blijven.

Snoei de vijverplanten die terugzakken terug tot aan de wortel. De vijverplanten die groen blijven moet je uitdunnen zodat ze ruimte hebben om te groeien. Doe dit tijdens de voorjaarsbeurt.

Vijverplanten kunnen hard groeien. Hierdoor groeien ze soms de plastic mandjes kapot. Haal de plant naar de kant, halveer de plant en plaats de planten in twee nieuwe mandjes.

Leg bovenop de mandjes een laagje grind. Dit voorkomt dat het zand uit de mand in de vijver terecht komt.

Gazon onderhoud in het voorjaar

Het gazon verdient zeker ook aandacht in het voorjaar. Gedurende de winter heeft het gras veel te verduren gehad. Denk aan bladeren die erop liggen en de weersomstandigheden.

Tijdens de voorjaarsbeurt het onderhoud van het gazon een prioriteit. Omdat het onderhoud van het gazon belangrijk is in het voorjaar heb ik er een apart artikel over geschreven.

In mijn artikel over het uitvoeren van de voorjaarsbeurt op het gazon lees je alles wat je wel en niet moet doen.

Hieronder in het kort wat je moet doen:

• Kalk strooien
• Verticuteren
• Doorzaaien
• Bemesten
• Graskanten afsteken
• Sproeien

Tuin voorjaarsklaar maken samenvatting

Zoals je in dit artikel hebt kunnen lezen zijn er verschillende zaken die je moet doen tijdens de voorjaarsbeurt van de tuin.

Kort samengevat is dit:

• Bemesten gazon en plantvakken
• Snoeien van vaste planten, heesters en bomen (let op; niet allemaal)
• Onkruid en blad verwijderen uit plantvakken
• Tuinmeubelen en bestrating schoon maken
• Vijver opstarten en schoonmaken
• Klimplanten vastzetten

Ik wens je veel succes met het voorjaarsklaar maken van je tuin. Heb je vragen of opmerkingen over dit artikel? Laat het in de reacties hieronder weten.