Je tuingereedschap onderhouden? Zo doe je dat!
18 september 2018 

Je tuingereedschap onderhouden? Zo doe je dat!

Tuingereedschap is nou niet bepaald goedkoop. Tenminste, als je tuingereedschap koopt van goede kwaliteit. Het voordeel is wel dat je met goed gereedschap zeker een ruim aantal jaren vooruit kunt. Tuingereedschap onderhouden is cruciaal om de levensduur van het gereedschap te verlengen.

Zeg eens eerlijk: Heb jij al eens een snoeischaar geslepen of schoongemaakt? Veel van de tuineigenaren doen dit niet. En dat is ook begrijpelijk. Bij een tuincentra vertellen ze je niet dat het onderhouden van tuingereedschap belangrijk is. Zij verkopen liever een nieuw stuk gereedschap.

Door bijvoorbeeld een snoeischaar schoon te maken en regelmatig te slijpen zorg je voor strakke en schone snoeiwonden. Dat resulteert in een mooier snoeiresultaat en gezondere planten. Maar goed onderhoud heeft meer voordelen.

In dit artikel ga ik je vertellen waaraan je moet denken tijdens het onderhouden van je tuingereedschap. [toc]

Waarom tuingereedschap onderhouden belangrijk is

Na een aantal uren in de tuin gewerkt te hebben hark je de laatste snoeiresten op, of schoffel je het laatste stukje van de border. Je tuin ligt er weer prachtig bij, en een goede kop koffie of lekker koel drankje heb je wel verdiend. Iets waar je hoofd dan niet naar staat is het schoonmaken, opbergen en onderhouden van het gebruikte tuingereedschap.

Toch is het heel erg nuttig om te doen. Door goed onderhoud kosten de werkzaamheden je de volgende keer minder tijd en moeite. Met regelmatig onderhoud aan je tuingereedschap bespaar je:

  • Tijd: Ja, gereedschap onderhouden kost tijd. Maar deze tijd maak je dubbel en dwars goed tijdens het werken met goed onderhouden tuingereedschap.
  • Geld: goed tuingereedschap is niet goedkoop. Door het goed te onderhouden verleng je de levensduur en bespaar je een hoop geld.
  • Moeite: herken je dat je flink moet steken voordat je een schop door wat dunne wortels van een plant krijgt? Of dat je veel kracht moet zetten tijdens het schoffelen? Door het scherp houden van deze materialen werk je niet alleen sneller, maar kost het je ook veel minder moeite. Ergonomisch dus.

En jij bent niet de enige die profijt heeft van tuingereedschap dat goed onderhouden is. Je planten vinden het ook fijn, zoals ik al aangaf met de strakke en schone snoeiwonden.

Metalen delen invetten tuingereedschap

Tijdens de winter gebruik je tuingereedschap niet of nauwelijks. Na de laatste onderhoudsbeurt in de tuin is het daarom cruciaal om tuingereedschap in te vetten. Maar ook na iedere keer dat je het gereedschap gebruikt tijdens het seizoen is het belangrijk om dat te doen. Dit zorgt ervoor dat bewegende delen niet gaan roesten en soepel blijven bewegen.

Bij vaste delen, zoals een schoffel of spade, voorkom je roestvorming door invetten. Met het invetten van tuingereedschap is het gereedschap het hele jaar beschermt tegen roest. En dat zorgt ervoor dat de schoffel makkelijker in de grond beweegt.

Invetten van tuingereedschap doe je zo:

  1. Spoel het metalen oppervlak van bijvoorbeeld je schoffel af met water.
  2. Leg het gereedschap op een werkbank of tafel met een kleed eronder. (om morsen op te vangen)
  3. Verwijderen met een staalborstel of schuurpapiertje eventuele roest die aanwezig is.
  4. Doe flink wat olie op een doek en wrijf de doek over het metalen oppervlak.
  5. Laat de olie enkele minuten ‘intrekken’.
  6. Verwijder achtergebleven oliedruppels (vaak aan de randen).

En dat is alles. Wel nog even het gereedschap netjes opbergen.

Voor het invetten kun je het beste een plantaardige olie of siliconenspray gebruiken. Bij tuingereedschap van RVS (Roest Vast Staal) is invetten niet nodig. Daarop kan geen roest ontstaan, als het goed is.

opbergen-tuingereedschap

Mocht dat wel het geval zijn, vet RVS tuingereedschap dan ook even in. Maak RVS gereedschappen, ongeacht wel of geen roest, altijd goed schoon na de laatste onderhoudsbeurt.

Stelen van tuingereedschap onderhouden

Herken je dat: ben je lekker in de tuin aan het werken en opeens heb je alleen nog een steel in je hand? Of het handvat van een schop die niet echt vastzit en wiebelig is?

Dat kan je voorkomen door slechts 1 keer per jaar onderhoud aan de stelen te plegen. De periode waarin ik dat doe is na de laatste onderhoudsbeurt. Vaak net voor de winter. Dan krijgt de olie voldoende tijd om in de steel te trekken, en begin je het komende groeiseizoen met goed tuingereedschap.

Zo onderhoud je de stelen van je tuingereedschap:

  • Maak de steel schoon met water
  • Droog de steel af met een doek
  • Leg het stuk gereedschap op de werkbank of op een tafel. Let op: er kan olie gemorst worden. Leg er voor de zekerheid een zeiltje of doek onder om vlekken in je tafel of werkbank te voorkomen.
  • Schuur de steel met schuurpapier op. Hiermee verwijder je splinters en zorg je ervoor dat de olie beter in de steel kan trekken. Een middel-grove korrel (P120 tot 150) kun je hier het beste voor gebruiken.
  • Pak een kwast en smeer de steel riant in met lijnzaadolie (houtolie).
  • Laat de olie een aantal minuten intrekken.
  • Verwijder de overtollige olie met een schone en droge doek.

Na het invetten van de stelen is het verstandig om het tuingereedschap los van de grond op te bergen. Bijvoorbeeld via een ophangsysteem of door gereedschap op een zoldertje te leggen.

Tuingereedschap slijpen

Scherp tuingereedschap zorgt er niet alleen voor dat je met minder tijd en moeite de onderhoudswerkzaamheden in je tuin uitvoert. Ook is dat beter voor de weerstand van je planten, waardoor ze beter gaan groeien en mooier gaan bloeien.

Bij normaal gebruik is 1 of 2 keer per jaar tuingereedschap slijpen voldoende. Mocht je tussentijds merken dat je gereedschap niet meer scherp is, slijp dan gerust een keer vaker. Meer moeite moeten doen om een schoffel te gebruiken is een voorbeeld waar je dat aan kunt merken.

Welk tuingereedschap is verstandig om te slijpen? Eigenlijk alles wat een knippende, zagende of gravende beweging maakt. Denk daarbij aan schoffels, spades, snoeischaren, kettingzagen et cetera.

Er zijn verschillende middelen om tuingereedschap te slijpen. Dat zijn:

  • Japanse watersteen (slijpsteen)
  • Slijptol
  • IJzervijl

Niet voor elk stuk tuingereedschap zijn bovenstaande middelen te gebruiken. Een handsnoeischaar is bijvoorbeeld lastig te slijpen met een slijptol. De makkelijkste en minst fout gevoelige manier om tuingereedschap te slijpen is een vijl.

Let op: een grasmaaier slijpen gaaat toch weer net anders in zijn werk.

Zo slijp je tuingereedschap

Verzamel de gereedschappen die je wilt slijpen, en leg deze samen met een vijl klaar in de buurt van een werkbank. Of andere plek waar je de gereedschappen wilt slijpen. Zo kan je makkelijk en snel alle gereedschappen slijpen.

Stappenplan voor het slijpen van tuingereedschap:

  1. Klem het tuingereedschap stevig vast. Dit kan in een bankschroef of met lijmklemmen aan een tafel.
  2. Zet de vijl in een hoek van 20 tot 25 graden op het snijvlak van het te slijpen gereedschap.
  3. Beweeg de vijl in draaiende bewegingen van links naar rechts over het snijvlak
  4. Doe dit totdat het hele vlak weer scherp is.

Voel tijdens het slijpen enkele keren of de schoffel, spade of snoeischaar scherp is. Daarbij geldt; hoe scherper, hoe beter. Het is beter om ongelijkheden in het snijvlak van een stuk gereedschap eruit te slijpen. In sommige gevallen betekent dit dat je het snijvlak flink moet slijpen.

Na het slijpen van het tuingereedschap is het een goede tijd om de gereedschappen te vetten. Je hebt de oppervlakten van de gereedschappen toch al schoon gemaakt. Het is dan alleen nog een kwestie van de olie erop aanbrengen.

Na ieder gebruik

Elke keer dat je tuingereedschap gebruikt hebt is het verstandig om klein onderhoud uit te voeren. Het is niet veel werkt, maar het zorgt er wel voor dat je altijd met goed gereedschap werkt.

Wat ik aanraad om te doen na elke keer dat je het tuingereedschap gebruikt hebt is:

  • Gereedschap afspoelen met water
  • Tuingereedschap invetten
  • Controleren op scherpte, en indien nodig slijpen
  • Ophangen in een schuur

Met deze stappen voorkom je roest en heb je altijd scherp tuingereedschap. Daarmee werk je sneller en met minder moeite.

Roest van tuingereedschap verwijderen

Zit er toch al roest op je gereedschap? Geen probleem!

Pak een staalborstel of een stuk schuurpapier. Een grove korrel (vanaf P200) kan je het beste gebruiken hiervoor. Schuur met de borstel of het papier zolang dat de roest verdwenen is.

roest-verwijderen-tuingereedschap

Is de roest erg hardnekkig? Pak dan een staalborstel die je op een (accu)boormachine kan gebruiken. Dat scheelt je veel tijd en moeite met het opschuren van je tuingereedschap.

Tuingereedschap opbergen

Belangrijk bij tuingereedschap onderhouden is het goed opbergen ervan. Dit voorkomt roestvorming en een rommelige schuur. Daarbij is het belangrijk dat het gereedschap:

  • Niet in de weg staat/hangt
  • Makkelijk te pakken is
  • Niet gestolen kan worden

In de bouwmarkt of online zijn veel opbergsystemen voor tuingereedschap te koop. Tussen deze systemen bestaan veel verschillen. Zo zijn er opbergsystemen die tuingereedschap vastklemmen, wat voor praktisch elk steelgereedschap gebruikt kan worden. Maar ook systemen met haken bestaan waaraan je spades en andere gereedschappen met een T-steel kunt ophangen.

Oriënteer je daarom goed welk systeem voor jou gereedschap en opbergplaats geschikt is.

De onderhoudspunten in het kort

Voor het goed onderhouden van tuingereedschap is het dus belangrijk om:

  1. Gereedschappen na ieder gebruik schoon te maken
  2. Metalen delen regelmatig te slijpen (afhankelijk van gebruik)
  3. Houten stelen jaarlijks in te vetten met olie
  4. Metalen delen na ieder gebruik schoon te maken en in te vetten
  5. Tuingereedschap veilig en geordend op te bergen (via een opbergsysteem).

Als je deze stappen consequent uitvoert bespaar je jezelf veel tijd, geld en moeite. De keuze is aan jou om ze uit te voeren.

Over de schrijver
Koen heeft een passie voor tuinieren. Jarenlang heeft hij gewerkt als tuinman. Op Online-Tuinman.nl deelt hij informatie, tips en trucks om andere tuineigenaren te helpen bij het makkelijk en goedkoper onderhouden van de tuin.
Reactie plaatsen