Buxus vervanger uitzoeken? Dé 7 alternatieven voor het vervangen van een buxus haag
29 april 2019 
in Hagen

Buxus vervanger uitzoeken? Dé 7 alternatieven voor het vervangen van een buxus haag

Tegenwoordig sterven veel buxus hagen door schimmels of rupsen van de buxusmot. Een alternatief voor buxus is nodig om de dode hagen te vervangen.

Een goede buxus vervanger uitzoeken is makkelijker gezegd dan gedaan. Waar let je op bij het vergelijken van buxus alternatieven? En welke planten kunnen dode buxus planten vervangen?

Welke plant geschikt is als alternatief voor de buxus is afhankelijk van meerdere zaken. Denk aan de plaats waar buxus staat. Ook het benodigde onderhoud voor het alternatief speelt mee.

Buxus is namelijk zeer onderhoudsvriendelijk. Het is wel zo fijn als de vervanger van de buxus dat ook is, nietwaar?

Buxus sempervirens vervangen

Buxus sempervirens is de meest voorkomende buxussoort in de Nederlandse en Vlaamse tuin.

Vooral als onderhoudsvriendelijke sierhaag wordt de buxus sempervirens vaak gebruikt.

Binnen de buxus sempervirens soort zijn er nog tal van varianten. Deze varianten tonen allemaal dezelfde eigenschappen.

Deze buxus soorten:

  • Houden van een kalkrijke bodem
  • Behoeven 1 tot 2 snoeibeurten per jaar (10 cm groei per jaar)
  • Kunnen zowel in de zon, halfschaduw als schaduw groeien
  • Hebben kleine eivormige bladeren
  • Zijn wintergroene planten

Houd deze informatie in je achterhoofd wanneer je een alternatief voor de buxus sempervirens zoekt.

Leestip: 7-stappenplan voor het verwijderen van een buxus op een makkelijker manier

Alle buxus vervangers op een rij

Er zijn een aantal planten die als geschikte buxus haag vervanger kunnen dienen. Ieder van deze planten heeft zijn eigen voor- en nadelen.

De alternatieven om de buxus haag in je tuin te vervangen zijn:

  1. Kleinbladige klimop (Hedera helix)
  2. Venijnboom (Taxus baccata)
  3. Japanse hulst (Ilex crenata)
  4. Chinese kamperfoelie (Lonicera nitida)
  5. Groenblijvende liguster (Ligustrum vulgare)
  6. Japanse kardinaalsmuts (Euonymus fortunei)
  7. Schijnhulst (Osmanthus x burkwoodii)

Hieronder lees je meer over elk van deze alternatieven voor buxus hagen. Na het lezen kan je bepalen welke plant geschikt is als alternatief voor de buxus in jouw tuin.

Nederlandse naam

Latijnse naam

Standplaats

Snoeibeurten p/j 

Bodemvoorkeur

Bladeren

Wintergroen

Kleinbladige klimop

Hedera helix

Zon - (half)schaduw

3 tot 4

Neutraal

Groene/ rode vijflobbige bladeren

Ja

Venijnboom


Taxus baccata

Zon - (half)schaduw

2

Kalkrijk

Donkergroene naalden

Ja

Japanse hulst


Ilex crenata

Zon of halfschaduw

1 tot 2

Lichtzuur tot licht basisch

Kleine bolvormige bladeren

Ja

Chinese kamperfoelie

Lonicera nitida

Halfschaduw of schaduw

1 tot 2

Lichtzuur tot licht basisch

Kleine ovale donkergroene bladeren

Ja

Groenblijvende Liguster

Ligustrum vulgare

Zon of halfschaduw

2 tot 3

Lichtzuur tot licht basisch

Smalle en langgerekte groene bladeren

Ja/Nee

Japanse kardinaalsmuts

Euonymus fortunei

Zon - (half)schaduw

2

Neutraal

Kleine ovale groene bladeren

Ja

Schijnhulst


Osmanthus x burkwoodii

Zon of halfschaduw

1

Lichtzuur tot licht basisch

Donkergroene fijn getande bladeren

Ja

1. Klimop (Hedera helix)

Een Hedera helix ‘Woerner’ is een uitstekend alternatief voor een hoge buxushaag. Voor kleine sierhagen is deze klimop een minder geschikte vervanger.

Dit komt omdat Hedera Helix niet zelf in een haagvorm groeit. Om een haag te vormen van de planten moet je een ijzeren scherm plaatsen. Tegen dat scherm groeit de Hedera omhoog en vormt een dichte haag.

De bladeren van Hedera helix ‘Woerner’ zijn relatief klein en donkergroen van kleur. Over de vijflobbige bladeren lopen lichtgroene nerven die lijken op aderen. In de winter kleuren de bladeren van deze buxus vervanger rood.

hedera-alternatief-voor-buxus

Met een groei van 50 tot 70 cm per jaar heeft een Hedera ‘Woerner’ aanzienlijk meer snoeibeurten nodig dan en buxushaag. Om deze buxus vervanger in toom te houden zijn 3 tot 4 snoeibeurten per jaar nodig.

Een Hedera helix ‘Woerner’ stelt weinig eisen aan zijn standplaats. Zowel op een zonnige als schaduwrijke plaats heeft de plant het naar zijn zin.

2. Venijnboom (Taxus baccata)

De Taxus baccata is een plant uit de coniferenfamilie en heeft daarom naalden in plaats van bladeren. Deze naalden zijn het hele jaar door donkergroen van kleur.

Een Taxus baccata is niet veeleisend als het gaat om onderhoud. 2 keer per jaar snoeien is voldoende om een taxushaag er strak uit te laten zien. De venijnboom groeit 15 tot 20 cm per jaar.

vervanger-voor-buxus-haag

Zet een Taxus baccata op een zonnige plaats en hij doet het fantastisch. Maar dit alternatief voor buxus groeit ook zeer goed op schaduwrijke standplaatsen.

Taxus baccata is net zoals een buxus een kalkminnende plant. Een Taxushaag staat daarom het liefst in een kalkrijke bodem.

Een Taxus baccata wordt het Nederlands een venijnboom genoemd. Deze naam dankt de plant aan zijn toxiciteit. Eén handje naalden van de taxusplant kan al dodelijk zijn voor paarden.

3. Japanse hulst (Ilex crenata)

Een Japanse hulst (Ilex crenata) is met zijn jaarlijkse groei van 15 tot 30 cm aan te merken als langzame groeier. 

Hierdoor is er 1 snoeibeurt nodig per jaar. Een 2e snoeibeurt kan uitgevoerd worden om deze buxusvervanger in vorm te snoeien aan het einde van het groeiseizoen.

De Ilex crenata ‘Convexa’ of de crenata ‘Dark Green’ zijn het best vergelijkbaar met een buxus haag. Deze Ilex soorten hebben net zoals een buxus kleine bolvormige bladeren.

vervangers-buxus-dood

Ook groeien de Ilex crenata soorten op dezelfde standplaatsen als de buxus, namelijk:

  • Zon
  • Halfschaduw
  • Schaduw

Vanwege het groot aantal overeenkomsten is de Japanse hulst het meest gebruikte alternatief voor buxus.

edit

Wist je dat?

Koninklijk Paleis het Loo in 2015 alle buxus hagen vervangen heeft voor Ilex crenata ‘Dark Green’? Er is gekozen voor deze Ilex soort omdat deze vele gelijkenissen met buxus vertoond. Ook de uitstekende resistentie tegen schimmels speelde een belangrijke factor in deze keuze.

4. Chinese kamperfoelie (Lonicera nitida)

De Chinese kamperfoelie heeft de kleinste blaadjes van alle buxus vervangers in dit artikel. Deze blaadjes zijn zelfs nog iets kleiner dan die van een buxus.

De Lonicera nitida is absoluut geen zonaanbidder. In de halfschaduw of volle schaduw is de Chinese Kamperfoelie op ‘zijn plek’.

Een uitsproken voorkeur voor een bepaalde bodemsoort heeft een Chinese kamperfoelie niet. Deze buxus vervanger groeit zowel op zwak zure gronden tot lichte basische gronden, zolang deze maar niet te extreem zuur of basisch zijn.

De bijnaam die de Chinese kamperfoelie weleens krijgt is ‘armeluis buxus’. Dit komt omdat de Lonicera nitida een relatief goedkope buxus vervanger is.  

Net zoals de buxus behoeft een Lonicera haag weinig onderhoud. Met een jaarlijkse groei van 10 tot 20 cm volstaat 1 keer snoeien. Een 2e keer snoeien maakt het eindbeeld strakker.

5. Groenblijvende liguster (Ligustrum vulgare)

Liguster is een veelvoorkomende haag in Nederland en België. Haagliguster (Ligustrum ovalifolium) wordt vaak genoemd als alternatief voor een dode buxus haag.

Deze populariteit dankt de liguster aan zijn onderhoudsvriendelijkheid. Een Ligustrum haag groeit op elke soort bodem en zowel op een zonnige als halfschaduwachtige standplaats.

Echter, haagliguster (Ligustrum ovalifolium) hagen verliezen in strenge winters alle bladeren. Daarom is de groenblijvende liguster (Ligustrum vulgare ‘Atrovirens’) een beter alternatief voor buxus.

In de meest strenge winters in de Benelux verliest deze buxus vervanger maximaal 25% van zijn blad. Op dat moment heeft de groenblijvende liguster nog altijd 75% meer blad dan een andere soort liguster.

Deze wintergroene liguster is geen goed alternatief vanwege zijn bladeren. De bladeren van deze Ligustrum zijn 1 cm breed en pakweg 5 cm lang. Hierdoor is het blad groter dan van een buxus haag.

Wat maakt de Ligustrum vulgare dan wel een geschikt buxus alternatief? Dat zijn onderhoudsvriendelijkheid en winterhardheid.

Plant een Ligustrum vulgare ‘Antrovirens’ op een (half)zonnige standplaats. Als je er verder voor zorgt dat de bodem niet extreem zuur of basisch is, dan zal de ligusterhaag prachtig groeien en bloeien.

De groenblijvende liguster groeit pakweg 30 cm per jaar. Hierdoor is 2 tot 3 keer snoeien per jaar aan te raden.

6. Japanse kardinaalsmuts (Euonymus fortunei)

Een ander geschikt alternatief voor buxus is een haag van Japanse kardinaalsmuts. Deze onderhoudsvriendelijke haagplant is vooral geschikt voor lage hagen. Pakweg tot 100-120 cm.

In vergelijking met een buxus haag groeit een haag van Euonymus fortunei (Japanse kardinaalsmuts) harder.

Onder de juiste groeiomstandigheden groeit een Japanse kardinaalsmuts pakweg 20 tot 30 cm per jaar. Voor een mooi eindbeeld moet een Euonymus haag 2 keer per jaar gesnoeid worden.

goedkoop-alternatief-voor-buxushaag

Maar wat zijn de juiste groeiomstandigheden voor dit alternatief voor buxus? Dat zijn:

  • Standplaats in de zon, halfschaduw of schaduw
  • Licht zure tot licht bassische bodem

Praktisch elke standplaats en bodem is daarom geschikt om de Japanse kardinaalsmuts in te planten. Dat is een van de redenen waarom de Euonymus een goede buxus vervanger is.

Ook de bladeren zijn een reden daarvoor. Ondanks dat de bladeren van een Euonymus iets groter zijn, hebben ze iets weg van buxusbladeren.

Natuurlijk zijn de wintergroenheid en winterhardheid van een Japanse kardinaalsmuts ook redenen die maken dat deze plant een geschikte vervanger is voor een buxus haag.

7. Schijnhulst (Osmanthus x burkwoodii)

Een schijnhulst lijkt veel op een hulst (Ilex), maar is dat niet. Een Osmanthus x burkwoodii (schijnhulst) is geschikt als vervanger voor lage buxus hagen.

Door de zeer trage groei is de schijnhulst geschikt voor hagen tot pakweg 120 cm. Een groot voordeel van deze trage groei is dat de haag slechts 1 keer per jaar gesnoeid hoeft te worden.

Osmanthus x burkwoodii is een wintergroene schijnhulst. De donkergroene bladeren hebben zeer lichtgroene nerven. De ovaalvormige bladeren van een schijnhulst zijn pakweg 7 cm lang en hebben een gekartelde rand.

Niet alleen de bladeren van de schijnhulst zijn prachtig. In april tot mei staat de schijnhulst prachtig in bloei met vele witte bloemen. 

Deze bloemen zijn niet alleen mooi, maar ruiken ook heerlijk. Zet de schijnhulst niet op een schaduwrijke plaats neer. Voor de rest vindt de Osmanthus x burkwoodii elke standplaats prima. Zolang deze niet extreem basisch of zuur is.

Mijn favoriete buxus alternatief (en de jouwe?)

Persoonlijk is de Japanse hulst (Ilex crenata) mijn favoriete vervanger voor buxus hagen.

De redenen dat dit mijn beste buxus alternatief is zijn:

  • Bladeren lijken het meeste op buxus bladeren
  • Ilex crenata is een langzame groeier
  • Slechts 1 tot 2 snoeibeurten zijn benodigd per jaar
  • Een Japanse hulst kan praktisch overal staan

En…

Ben jij er al uit welk van de 7 bovengenoemde alternatieven jouw buxus haag gaat vervangen?

Ik zou het leuk vinden om te horen naar welke plant jouw keuze uitgaat en waarom. Laat het weten in de reacties hieronder! 

Over de schrijver
Koen heeft een passie voor tuinieren. Jarenlang heeft hij gewerkt als tuinman. Op Online-Tuinman.nl deelt hij informatie, tips en trucks om andere tuineigenaren te helpen bij het makkelijk en goedkoper onderhouden van de tuin.
Reactie plaatsen