Bomen zijn niet alleen prachtige om naar te kijken, ze bieden ook woonruimte aan dieren en kunnen dienen als parasol op warme zomerdagen. Helaas, maar bomen kappen is niet altijd te voorkomen.
Het kan zijn dat bomen ziek zijn, te groot zijn geworden of dat de wortels van de bomen bestratingen en gebouwen beschadigen. Je ontkomt er dan niet aan om de bomen te kappen, ook wel bomen rooien genoemd.
Maar hoe kap je een boom? Waar moet je op letten bij bomen rooien? Mag je zomaar bomen kappen of moet je een kapvergunning hebben? Wat doe je met de overgebleven boomstronk?
Dit zijn enkele vragen die bij de meeste tuineigenaren opkomen als ze denken aan bomen rooien. In dit artikel geef ik op deze, en meerdere vragen omtrent bomen kappen, antwoord.
Wat is bomen kappen?
Om te voorkomen dat je dit artikel leest en achteraf denkt: ‘’dit is niet het antwoord waar ik naar opzoek was’’ wil ik je eerst uitleggen wat bomen kappen is.
Hier bestaat nog weleens een misverstand over. Sommige denken namelijk dat het bomen kappen of bomen rooien het deels verwijderen is van takken uit de boom. Dat is echter niet juist. Bomen kappen is het compleet verwijderen van de boom inclusief takken, stam en eventueel de stronk.
Wil je meer weten over het snoeien van bomen? In mijn artikel ‘bomen snoeien’ lees je meer over het zelf snoeien van bomen.
Wat is de beste periode om bomen te kappen?
De periode voor het rooien van bomen is geen keiharde periode zoals dat bij het snoeien van bomen wel het geval is. Op een verkeerd moment snoeien kan de groei van de boom aantasten.
Het op het ‘verkeerde moment’ rooien van bomen heeft alleen wat nadelen voor jezelf. Als je bomen in de zomer kapt heb je namelijk meer afval omdat de bomen in blad staan. Tevens kunnen er vogels aan het broeien zijn in de boom.
De periode die ik adviseer om je bomen te rooien is in de maanden half oktober tot half februari. Naast dat je de nadelen van hierboven niet hebt, heb je ook een voordeel als je in deze periode bomen kapt.
In die periode is de sapstroom van de boom tot stilstand gekomen, waardoor het hout van de boom droger is (hierover later meer).
Heb ik een kapvergunning nodig?
De naam kapvergunning wordt nog veel gebruikt in de boomverzorging, echter is het beter om te spreken van een omgevingsvergunning. De kapvergunning is namelijk in oktober 2010 opgegaan in de omgevingsvergunning.
Of je wel of niet een kapvergunning nodig hebt hangt af van de gemeente waarin je woont. Het kan zijn dat een vriend of kennis van je een boom mocht kappen zonder kapvergunning, maar dat jij dat niet mag. Boetes voor het kappen zonder kapvergunning kunnen oplopen tot enkele tienduizenden euro’s. Ik adviseer je daarom om altijd te controleren of een kapvergunning nodig is in jouw situatie.
Dit kun je doen door de kapverordening of de bomenverordening van de gemeente na te lezen. Echter kan dit veel tijd kosten, en is het makkelijker om een vergunningscheck te doen bij Omgevingsloket.nl Je ziet dan direct of je een vergunning nodig hebt voor het kappen van de bomen. Het kan ook zijn dat je alleen een meldingsplicht hebt als je de boom wilt gaan kappen.
Kapvergunning aanvragen: hoe doe je dat en wat kost het?
Op Omgevingsloket.nl kan je ook een kapvergunning aanvragen of een kapmelding maken. Om dat te doen heb je een DigiD nodig. Wil je een kapvergunning aanvragen zonder DigiD? Daarvoor kun je rechtstreeks bij je gemeente terecht.
Voor het doen van een aanvraag moet je aangeven wat je adresgegevens zijn, om welke boom het gaat en wat de reden voor de kap is. Huur je een huis? Dan moet de eigenaar van de grond de aanvraag voor de kapvergunning ondertekenen.
De kosten voor het aanvragen verschillen enorm per gemeente. In de meeste gemeenten betaal je een paar tientjes, maar er zijn ook gemeenten bij waar je al snel 200 tot 300 euro kwijt bent voor een kapvergunning.
Vraag je kapvergunning ruim voordat je wilt beginnen met het kappen van de bomen aan. De gemeente heeft een beslistermijn van 8 weken, die in bijzonder complexe aanvragen kan oplopen tot 26 weken. En die termijn gaat pas in als jij een complete aanvraag hebt ingediend.
Het daadwerkelijk bomen kappen
Het hele proces voorafgaand aan het bomen kappen heb je hierboven gelezen. Het is nu tijd om daadwerkelijk over te gaan op actie: het kappen van de bomen.
Als je besluit om het kappen van bomen zelf uit te voeren adviseer ik je om dit goed door te lezen. Zorg ook altijd dat je met twee of meer personen bent. Die 2e persoon houdt het touw strak en kan helpen bij het opruimen van de takken.
De eerste vraag die je jezelf moet stellen is: kan de boom wel of niet vrij vallen? Dit kun je bepalen met de stokjes methode, zoals die bekend is in de boomverzorging.
De methode werkt als volgt:
- Pak twee stokjes die even lang zijn. Zet er eentje tegen je voorhoofd aan en de houd de andere er verticaal tegenaan.
- Vervolgens loop je met de stokjes in de lijn van de boom totdat de boom tussen de boven- en onderkant van het verticale stokje past.
- Het punt waar je op dat moment staat is het punt waar het uiteinde van de boom terecht gaat komen.
Bomen kappen die vrij kunnen vallen
Hieronder vind je de stappen voor het kappen van bomen die vrij kunnen vallen.
- Stap 1: je hebt bepaald waar de boom gaat vallen, maar kijk ook naar kromming van de stam, de windrichting en de kroon van de boom. Als een boom extreem veel takken aan een kant heeft, is het verstandiger om eerst enkele takken aan die kant te verwijderen.
- Stap 2: het trektouw in de boom vastmaken. Klim via een ladder in de boom en maak het touw zo hoog mogelijk vast. Hoe hoger het touw, des te minder de persoon aan het uiteinde van het touw hoeft te trekken.
- Stap 3: zaag de valkerf aan de kant waar jij wilt dat de boom opvalt. Zaag eerst de horizontale snede met een diepte van 20% van stamdiameter. Vervolgens zaag je de schuine snede. De hoogte waarop je die schuine zaagsnede start mag niet hoger zijn dan de diepte van de valkerf.
- Stap 4: geef degene die aan het uiteinde van het touw staat het seintje dat die persoon het touw onder spanning moet houden, omdat je begint aan de valsnede.
- Stap 5: zaag de valsnede (soms ook velsnede genoemd) ongeveer vijf centimeter hoger dan de horizontale zaagsnede van de valkerf. Zorg daarbij dat je tussen de valsnede en de valkerf 10% van de stamdiameter laat zitten. De ruimte die dan ontstaat wordt de baard genoemd.
- Stap 6: zodra je klaar ben met de valsnede stap je schuin achteruit en laat je degene aan uiteinde van het touw nog een ruk geven. De boom zal dan vallen.
Bomen kappen die niet vrij kunnen vallen
Bomen kappen die niet vrij kunnen vallen behoeven een iets andere methode. Je zaagt de boom niet direct onder af, maar gaat de boom afbreken. Hieronder zie je de stappen:
- Stap 1: klim via een ladder in de boom, en zeker jezelf met een touw aan dikke takken.
- Stap 2: zaag de dunnere takken uit de boom. Dit is vooral van toepassing bij grotere bomen.
- Stap 3: nu alle dunnere takken eruit zijn ga je vanaf boven aan de dikkere takken uit de boom zagen. Zorg dat je niet alleen jezelf zekert, maar ook de dikkere takken zodat je ze rustig naar beneden kunt laten zakken.
- Stap 4: nu alle takken uit de boom zijn ga je de boom afblokken tot een hoogte dat de stam wel vrij kan vallen. Afblokken is het afzagen van stukken stam om zodoende de stam in stukken naar beneden te laten komen.
- Stap 5: als de stam een hoogte heeft bereikt waarbij de stam vrij kan vallen stop je met afblokken en gebruik je de stappen onder ‘bomen kappen die vrij kunnen vallen’.
Boomstronk verwijderen
Nadat je de stam weggezaagd hebt, zit er de boomstronk nog. Een boomstronk wordt ook wel een stobbe genoemd.
Een boomstronk of stobbe kan je op verschillende manieren verwijderen zoals eruit trekken met een kraan, wegfrezen of wegkappen met een bijl.
De boomstam afzagen op ongeveer 1 meter en laten staan is ook een optie. De stam kan je laten begroeien met beplanting, of je kan er bijvoorbeeld en voederplaats van maken voor vogels.
Boomstronk verwijderen met de kraan
Als je een stobbe inclusief alle boomwortels eruit wilt trekken dan heb je een kraan of graafmachine nodig. Laat tijdens het kappen van de boom wel een stam van zo’n 1 meter hoog staan.
De graafmachine kan hierdoor de stam goed vastpakken, waardoor de stobbe makkelijker verwijderd kan worden. Houd er wel rekening mee dat bomen over het algemeen een flink wortelgestel hebben. Hierdoor haal je de bodem rondom de boom flink overhoop.
Dit maakt deze manier van boomstronken verwijderen minder geschikt langs gebouwen of bestratingen.
Boomstronk verwijderen met stobbenfrees
Liggen er gebouwen of bestratingen rondom de boomstronk die je niet wilt beschadigen? Aan de slag gaan met een stobbenfrees is dan een goede optie om de boomstronk te verwijderen.
Met een stobbenfrees frees je laagje voor laagje de boomstronk weg. Het nadeel van stobbenfrezen is dat er altijd nog een groot deel van het wortelgestel in de grond blijft zitten. Hierdoor is het terug planten van een nieuwe boom op dezelfde plaats niet direct mogelijk.
De wortels van de boom rotten door verloop van jaren verder weg, zodat het na enkele jaren wel weer mogelijk is om een boom op die plaats te planten. Aangezien stobbenfreesmachines vrij duur zijn en het waarschijnlijk een eenmalig iets is, kun je beter een stobbenfrees huren dan er zelf eentje kopen.
Boomwortels verwijderen met een bijl
Als je alle boomwortels wilt verwijderen én er een gebouw of bestrating naast de boom ligt, kun je kiezen voor een bijl.
Met een bijl kun je heel gericht wortels verwijderen waardoor je gebouwen en bestratingen niet beschadigt. Het nadeel is wel dat het je veel energie kost.
Je kan deze methode ook gebruiken in combinatie met stobbenfrezen. Frees de stronk dan eerst zover mogelijk weg. Ga vervolgens aan de slag met een bijl om de boomwortels in de grond te verwijderen.
Wil je op de vrijgekomen plaats een nieuwe boom planten? Wat dacht je van een fruitboom? Prachtig met al het bloesem en gekleurde bladeren, en ook nog eens heel handig om je eigen fruit te kweken.
Meer informatie over het kopen van fruitbomen
Wat te doen met het vrijgekomen hout?
Tijdens het rooien van bomen komt er veel hout vrij. Dat zijn niet alleen takken, maar er komen ook veel blokken hout vrij. Wat doe je met al dat vrijgekomen hout na het kappen van bomen?
Dunnere takken kun je met een takkenhakselaar versnipperen tot houtsnippers. Die snippers kan je bijvoorbeeld gebruiken als bodembedekking in je tuin om onkruiddruk te verminderen. De grote blokken hout kun je kloven en opslaan om er op een later moment de kachel mee te stoken.
Zoals ik aan het begin van dit artikel aangaf is het kappen van bomen in de winter aan te raden. Dit komt omdat de sapstroom van de boom dan stilstaat, waardoor het gezaagde hout droger is. Dit maakt het hout makkelijker te stoken.
Stook je zelf geen kachel? Dan kun je een vriend of kennis gelukkig maken met de blokken hout. Ook kun je het hout te koop zetten op bijvoorbeeld Marktplaats. Je kunt al snel 50 tot 100 euro per kuub vragen voor droog en gekloofd hout.
Houtopslag maken
Heb je nog geen plaats om het hout op te slaan? Dan raad ik je aan om een degelijk houtopslag te timmeren. Het hout kan in zo’n opslag goed drogen.
Belangrijk is dat er geen vocht bij het hout kan komen. Zorg dus dat het hout niet op de grond ligt, er een degelijk dak zit op het opslaghok en dat het niet in het hok kan regenen.
Zelf heb ik een houtopslag getimmerd met een bouwtekening van Fred Schouten. In het bouwtekeningenpakket van Fred vind je 14 verschillende bouwtekeningen voor houtopslaghokken.
Ben je een echte doe-het-zelver in en rondom je huis? Dan zijn de meer dan 10.000 bouwtekeningen van Fred Schouten zeer handig. Wil je meer informatie over Freds bouwtekeningen? Klik op de link hieronder.
Zonder Moeite De Mooiste Doe-Het-Zelf Projecten Maken?
In het bouwtekeningenpakket van Fred Schouten zitten meer dan 10.000 bouwtekeningen voor alle denkbare doe-het-zelf projecten in en rondom huis. Met deze tekeningen kan iedereen de mooiste bouwwerken zelf maken. Klik op de knop hieronder en schaf het pakket direct aan!
Let op: Fred gaat binnenkort de prijs van dit pakket verhogen hoorde ik!
